مناره آجري خرم آباد که به آن مناره ديلمي نيز گفته ميشود، يک اثر تاريخي ارزشمند در شهر خرمآباد است. اين مناره قدمتي حدود 900 سال دارد و يکي از يادگاريهاي بر جا مانده از اجداد طايفه رُکرُک يعني سلسله پادشاهي ديلميان مي باشد. ( طايفه رُکرُک فرزندان رُکن الدين نصر و نوادگان رُکن الدوله ديلمي مي باشند)

بر اساس تحقيقات استاد سيد فريد قاسمي در کتاب سرگذشت خرم آباد صفحه 491 اين بنا مربوط به آل بويه ديلمي مي باشد. به استناد تحقيقات جرج ناتانيل کرزن بر اساس کتيبه ي موجود که اکنون از ميان رفته، تاريخ ساخت و شايد بازسازي اين بناي خاص را 1123 ميلادي و 517 قمري ذکر کرده اند.

مشخصات مناره: مناره اکنون با قطر 5/5 ارتفاع اش به 29/45 مي رسد . همچنين 3/25 از کف زمين تا پايه سنگي و 26/20 از روي پايه سنگي تا آخرين نقطه بلندي ، درازا دارد. پيشتر اما بيش از 35 متر با پيکره اي سه جزئي ( پايه ، بدنه و تاج ) و شايد پنج جزئي ( ساق ، طوق / گلوگاه ،چتر /نعلبکي ، تاج و شالوده ) بوده که بنابر نوشته هاي متقدمان بر اثر مرور زمان و عامل هاي طبيعي (باد، بارش) اندک اندک فروريخت و از ارتفاع اش کاسته شد تا به اين اندازه درآمد. داخل مناره ستوني استوانه اي شکل به قطر 70 سانتي متر قرار دارد که پله هايي با حدود 70 سانتي متر به دورش مي چرخد و مي توان به وسيله 99 پله به بالاي مناره راه يافت. ارتفاع درب ورودي مناره 2 متر و 20 سانتي متر و عرض در 80 سانتي متر است که به سوي غرب باز ميشود. همچنين شش دريچه کوچک و يک دريچه بزرگ براي ورود روشنايي بر پيکره مناره تعبيه شده است. مصالح پايه چهارضلعي سنگي و در بناي مناره آجري (7×25×25 )و ملات (خاک رس، خاکستر، آهک و بعدها گچ) به کار برده اند. گرداگرد اين اثر خاص در سنوات گذشته آثاري از ديواره هايي که به امکان زياد آتشکده بوده به دست آورده اند.

گروهي اين مناره را در شمار مناره هايي که در راه تيسفون (پايتخت زمستاني شاهان اشکاني و ساساني) به اصفهان بنا کرده اند، مي دانند و عده اي بر اين باورند که مناره براي دروازه و يا مرکز شهر شاپور خواست ساخته شده است. گفته ميشود اين بنا پيشتر محل خبررساني، اذان گويي، ديده باني شهر، راهنماي کاروان ها و هدايتگر رهگذران بود و همچنين به مفهوم امروزي مرکز اطلاع رساني محسوب ميشد که با دود خبر و آتش خبر نقطه هاي ديگر به ويژه دژنشينان شاپورخواست را از رويدادهاي بيرون دروازه مطلع مي کردند.



|